Chciałbym dowiedzieć się, skąd wzięły się pewne kuriozalne zwroty, jak: coś ciekawego, nic trudnego? Odmiana przymiotnika w mianowniku i bierniku jest inna, niż można by się tego spodziewać (w pozostałych przypadkach nie ma nieregularności). Jak powstały takie zwroty?

Szanowni Państwo,
w wywiadzie ze Spike'em Jonzem Wojciech Orliński, redaktor Gazety Wyborczej, posłużył się ostatnio słowem prukanie (cytuję fragment: „(…) tworzy Pan filmy będące wyrafinowanym żartem filozoficznym, a jednocześnie (…) produkuje serial «American Jackass», który pozostaje na poziomie dowcipów o prukaniu”). Chciałbym zapytać, co owo „prukanie” znaczy. Nie znalazłem go ani u Doroszewskiego, ani u Szymczaka, przypuszczam zatem, że to rzecz nowa w polszczyźnie. Na podstawie kontekstu, w którym wyraz ten się pojawił, oraz przykładów wyszperanych w Internecie przeczuwam, że nie można się po prukaniu spodziewać niczego miłego, ale – z ciekawości – chciałbym poznać „oficjalną” definicję. Zastanawia mnie również fakt pojawienia się tego słowa (w moim odczuciu nieco wulgarnego) w ogólnopolskim dzienniku, co mogłoby świadczyć, że jest już ono ogólnie przyjęte, a przynajmniej znane.
Łączę wyrazy szacunku i pozdrowienia
Stanisław Danecki

Witam,
proszę o wyjaśnienie, w jakim rodzaju są skróty nazw instytucji, partii itp., a więc jak odmieniać: „PO miała do wyboru” (czy „…miał do wyboru”), „PiS zdecydowało się na…” (czy „..zdecydował się na…”)?
Dziękuję i pozdrawiam

Szanowni Państwo,
czy stosunek (w znaczeniu matematycznym) może być szeroki bądź wąski? W literaturze spotkać można np. zdania: „Gleby charakteryzują się zbyt szerokim stosunkiem Ca:Mg”, „Wyrazem intensywności procesu mineralizacji azotu jest wąski stosunek C:N”. Ostatnio spotkałam się z zarzutem, że jest to połączenie niepoprawne. Ponadto, które z poniższych zdań jest poprawne?
– Gleby charakteryzują się nadmiernym nagromadzeniem Cl.
– Gleby charakteryzuje nadmierne nagromadzenie Cl.
Dziękuję,
Magda

Czy poprawna jest pisownia we Lwówku, czy w Lwówku?

Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie pisowni wyżyny czesko-morawskiej, przedstawionej jako wzorcowa na tegorocznym dyktandzie w Katowicach: Z wyżyn, z czesko-morawskiej zwłaszcza… . W słowniku ortograficznym zaleca się pisownię tej nazwy dużymi literami.

Z góry bardzo dziękuję za wyjaśnienie.

Z poważaniem

Agnieszka Buczkowska

Szanowny Panie Doktorze,
jeśli chodzi jeszcze o Gwiazdę Betlejemską, to tekst dyktanda mówi o wystroju wnętrza. Trudno więc, moim zdaniem, bronić taką pisownię (a może: takiej pisowni? rekcja tego czasownika sprawia mi kłopot), powołując się na obiekt astronomiczny. Ja sobie wyobrażam albo roślinę o tej nazwie, pisaną małymi literami, albo ozdobę choinkową. Pisownię pierwszej sankcjonuje WSO, drugiej nie, ale tutaj też spodziewałbym się małych liter.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,
zwracam się do Państwa z wielką prośbą o pomoc w ustaleniu, jak należy odmieniać nazwiska i imiona czeskie, czy zachowujemy oryginalną pisownię i oznaczenia długości? (np. Jiří Novotný, Zdeněk Jičínský, Jiřina Marcinová, Kateřina Černá). Będę bardzo wdzięczna za pomoc.
Z poważaniem
Weronika Girys

W Wikisłowniku pod adresem http://pl.wiktionary.org/wiki/czyżyk podane jest jedno ze znaczeń słowa czyżyk jako „reg. białost. mały chłopiec”. Zwraca uwagę liczba mnoga czyżykowie (przecież nie używa się form chłopczykowie, brzdącowie itp.) – czy rzeczywiście tak się ten wyraz odmienia?

Szanowni Państwo,
w uroczej książeczce A. Markowskiego 500 zagadek o języku polskim (rok wyd. 1975) czytamy na temat akcentowania wyrazów typu robiliśmy:

Te formy akcentujemy wyjątkowo inaczej […]. Dlaczego tak się dzieje? Otóż cząstki -śmy, -ście, -byśmy pochodzą od samodzielnych dawniej wyrazów i ich form: jeśmy, jeście, bychom […]

Chciałbym się czegoś dowiedzieć na temat owego tajemniczego bychom. Nigdy wcześniej nie słyszałem takiego wyrazu.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik